Jak działa VAR w piłce nożnej – wady i zalety

Technologia VAR (Video Assistant Referee) została stworzona, aby wspierać sędziów w decydujących momentach meczu i ograniczać błędy wpływające na wynik. Jednocześnie wzbudza dyskusje – jedni uważają, że zaburza tempo gry, inni wskazują na wciąż subiektywne interpretacje. Warto więc przyjrzeć się, jak działa VAR, jakie przynosi zalety, jakie wady i czy ostatecznie jego obecność daje więcej korzyści niż problemów.

Co dokładnie oznacza, że VAR pomaga w sędziowaniu?

System VAR wspiera sędziów, analizując kluczowe momenty meczu z wykorzystaniem wielu kamer i powtórek. Dzięki temu można uniknąć błędów, które mogłyby zaważyć na wyniku spotkania.

Najważniejsze zastosowania VAR to:

• analiza sytuacji związanych z bramką (np. spalony, faul w akcji bramkowej),

• ocena rzutów karnych,

• decyzje o bezpośrednich czerwonych kartkach,

• korekta błędnej identyfikacji zawodnika przy karaniu kartką.

Podstawą działania jest zasada „jasny i oczywisty błąd” – tylko wtedy możliwa jest interwencja.

Dlaczego VAR może być korzystny dla futbolu?

Większa sprawiedliwość decyzji: VAR pozwala skorygować decyzje, które byłyby błędne z powodu ograniczonego widzenia sędziego lub asystentów. Dotyczy to sytuacji spalonych, fauli niewidocznych z jednej perspektywy, czy błędów przy przyznawaniu kartek.

Redukcja kontrowersji: Gdy decyzja jest oparta na dowodach wizualnych z różnych ujęć, trudniej jest twierdzić, że wynik meczu został wypaczony przez pomyłkę sędziego.

Poprawa dyscypliny wśród zawodników: Zawodnicy wiedzą, że ich działania – nawet te, które wydają się subtelne – mogą zostać ocenione przez kamery później.

Wzrost zaufania kibiców i zespołów: Jeśli system działa dobrze, wzrasta poczucie, że wynik meczu odzwierciedla faktyczny przebieg, a decyzje sędziowskie są mniej przypadkowe.

W czym VAR przeszkadza w piłce nożnej?

Zakłócenie płynności gry: Przerwy na obejrzenie powtórek potrafią trwać długo, co zatrzymuje rytm meczu. Dla kibiców na stadionie oraz przed telewizorami oczekiwanie bywa frustrujące.

Subiektywność interpretacji przepisów: Nawet mając powtórki, sędziowie muszą interpretować, czy coś stanowi faul, rękę, czy czyjeś zachowanie zasługuje na czerwoną kartkę. Różne ligi, różne sędziowanie – to prowadzi do niejednolitych decyzji.

Koszty i infrastruktura: VAR wymaga wielu kamer, zaawansowanego sprzętu, specjalnego pomieszczenia do analizy video, dobrze wyszkolonych operatorów i sędziów VAR. W ligach niższych lub w krajach o mniejszych funduszach to może być duże wyzwanie.

Efekt psychologiczny i nierówności: System może wpływać na sposób, w jaki zawodnicy grają – np. bojąc się pewnych wejść. Ponadto drużyny grające na niższym poziomie mogą nie mieć takiej samej jakości transmisji obrazu, co utrudnia VAR lub czyni go mniej skutecznym.

VAR przynosi duże korzyści – ogranicza błędy, zwiększa sprawiedliwość i wpływa na dyscyplinę. Nie jest jednak wolny od wad, takich jak przerwy w grze, koszty czy subiektywne interpretacje. Mimo to w dobrze zorganizowanych ligach jego obecność daje więcej plusów niż minusów. Kluczowe pozostaje jednak szybkie i spójne stosowanie zasad, aby technologia wspierała futbol, a nie odbierała mu dynamiki.

 

 

Autor: Adam Jasiński